Filistin'i Devlet Olarak Tanıyanlar ve Tanımayanlar: Dünyanın Vicdan Haritası
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un 24 Temmuz 2025’te açıkladığı karar, diplomatik dengeleri yeniden şekillendirdi. Fransa, Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda Filistin’i devlet olarak tanıyacağını ilan etti. Bu adım, Filistin’i tanıyan ülke sayısını 149’a yükseltecek.
Bu tarihi açıklamayla birlikte Fransa, Batı Avrupa’da Filistin’i tanıyan en güçlü ülke olma unvanını da kazanmış olacak. Türkiye ise Filistin Devleti’ni tanıyan ilk ülkeler arasında yer alıyor ve bu tanımayı 15 Kasım 1988’de gerçekleştirmişti.
🌍 Filistin’i Tanıyan Ülkeler: Küresel Çoğunluk
Birleşmiş Milletler'e (BM) üye 193 ülkeden şu ana kadar 148’i, Filistin’i devlet olarak tanıdı. Fransa’nın katılımıyla bu sayı 149’a yükselecek. Bu ülkeler arasında:
-
Tüm Arap Ligi ülkeleri
-
İslam İşbirliği Teşkilatı’na üye 57 ülke
-
Bağlantısızlar Hareketi’nin büyük bölümü (120 ülke)
-
Latin Amerika, Afrika ve Asya’dan çok sayıda ülke
Avrupa'da ise Filistin'i tanıyan ülkeler arasında İspanya, Norveç, İrlanda, Slovenya, Ermenistan, Polonya, Çekya, Slovakya, Macaristan ve Romanya gibi ülkeler yer alıyor. Birçoğu bu kararı Sovyetler Birliği etkisi altındayken 1988’de aldı. Ancak son bir yılda yapılan tanımalar, Avrupa'da bu eğilimin yeniden canlandığını gösteriyor.
❌ Filistin’i Tanımayanlar: Gerekçeler ve Siyasi Dengeler
Filistin’i tanımayan ülkeler, yaklaşık 40 ülkeyi kapsıyor. Bunların arasında:
-
ABD
-
İngiltere
-
Almanya
-
Kanada
-
Avustralya
-
Japonya
-
Güney Kore
-
İtalya, Hollanda, Belçika, İsviçre, Danimarka, Finlandiya, Yunanistan gibi Avrupa ülkeleri
Bu ülkelerin çoğu, Filistin’in bağımsızlığını tanımayı “İsrail ile doğrudan müzakerelerin sonucu olmalı” diyerek ertelemekte. ABD, BM’de Filistin’in tam üyeliğini Nisan 2025’te veto etmiş; ancak iki devletli çözümden yana olduğunu savunmaya devam etmişti.
🧭 Tanımamanın Arkasındaki Gerçekler
Bu ülkeler, Filistin’in 1933 Montevideo Sözleşmesi’nde belirtilen devlet olma kriterlerini (nüfus, sınır, yönetim ve diğer devletlerle ilişki kurabilme kapasitesi) karşılamadığını ileri sürüyor. Ancak bu argüman, genellikle siyasi saiklerle şekilleniyor.
Londra Ekonomi Okulu’ndan Prof. Fawaz Gerges’e göre, “ABD iki devletli çözümü sözde destekliyor ama İsrail’e bu süreci veto etme hakkı tanıyor.” Bu da tanımama kararlarının aslında İsrail’in talepleriyle şekillendiğini ortaya koyuyor.
📌 Sembolik Mi, Somut Mu?
Filistin’i tanımak birçok çevrede sembolik bir adım olarak görülse de, bunun ciddi diplomatik sonuçları var. Tanıyan ülkeler, Filistin ile diplomatik ilişkiler kurabiliyor, elçilik açabiliyor ve BM'deki statü tartışmalarını şekillendirebiliyor. Ancak sınırlar, başkent (Doğu Kudüs), mültecilerin durumu gibi konular hâlâ belirsizliğini koruyor.
⚖️ Fransa’nın Kararı Ne Anlama Geliyor?
Fransa’nın kararı, sadece sembolik değil; Avrupa içindeki diplomatik bloklaşmayı da etkileyebilir. Avrupa’nın en büyük Müslüman ve Yahudi nüfusuna sahip ülkesi olan Fransa, bu kararla Gazze’deki insani krize tepki gösterdiğini ve iki devletli çözüme bağlı kaldığını ilan etmiş oldu.
Bu Bir İlandır
