Taha suresi Kur’an-ı Kerim’in pek çok fazileti barındıran surelerinden biridir. Taha suresi Mekke’de nazil olmuştur. Taha suresi 135 ayettir. Tâ hâ “sırlardan bir sırdır, Ey adam” anlamlarına gelir.
TAHA SURESİ HAKKINDA BİLGİLER
Tâhâ sûresi Mekke’de nâzil olmuştur. 135 âyettir. İsmini birinci âyetinde yer alan “Tâ. Hâ” mukataa harflerinden almıştır. Bazı kaynaklarda surenin “Mûsâ sûresi” ve “Kelîm sûresi” diye isimlendirildiği de görülür. Mushaf tertîbine göre 20, nüzul sırasına göre 45. sûredir.
Hz. Ömer’in (r.a.) Müslüman Olmasına Vesile Oldu
Hz. Ömer’in bu sûre vesilesiyle Müslüman olduğu rivayet edilir. Hâdise özetle şöyle vuku bulmuştur:
Başlangıçta İslâm’ın yaman düşmanlarından biri olan Ömer b. Hattab, Resûlullah’ı öldürmeye kastetmişti. Ömer bu niyetle yola çıktığında bir adama rastlar. Adam ona: “Sen önce kız kardeşinin ve eniştenin Müslüman olduğunu bilmelisin” der. Bunu duyan Ömer doğruca kız kardeşinin evine gider. Orada kardeşi Fatma ve eniştesi Said b. Zeyd’in, Habbab b. Eret’in yanında yazılı bir kağıt parçasından bir şeyler öğrendiklerini görür. Fatma ağabeyinin geldiğini görünce kağıt parçasını hemen bir yere saklamaya çalışırsa da, okunanları duyan Ömer onlara sorular sormaya başlar. Daha sonra eniştesini döver ve kocasını korumaya çalışan kız kardeşini yaralar. Sonunda her ikisi de “Evet Müslüman olduk, ne yaparsan yap!” derler. Ömer, kız kardeşinin başından akan kandan müteessir ve müteellim olarak: “Okuduğunuz şeyi bana gösterin” der. Kız kardeşi kağıdı yırtmayacağına dair ondan yemin alır ve “Temizlenmeden ona dokunamazsın” der. Bunun üzerine Hz. Ömer yıkanır ve Tâhâ sûresinin yazılı olduğu kağıdı okumaya başladığında: “Ne mükemmel bir şey!” diye nâra atmaktan kendini alamaz. Bunu duyan Habbâb, gizlendiği yerden çıkarak: “Allah’a yemin olsun ki, O sana Peygamberi’nin davetini tebliğe hizmet ettirecektir. Çünkü dün Nebiyy-i Ekrem Efendimizin: «Rabbim, ya Hakem b. Hişâm[1] ya da Ömer b. Hattap’la İslâm’ı teyîd eyle!» diye dua ettiğini duydum. Ey Ömer Allah’a dön, Allah’a dön!” telkininde bulunur. Bu sözler o kadar ikna edici olur ki Hz. Ömer, Habbab’la birlikte İslâm’ı kabul etmek üzere Resûlullah’ın yanına gider ve kelime-i şehâdet getirerek İslâm’la şereflenir. (İbn Hişam, es-Sîre, I, 271 vd.)
Taha Suresinin Nüzulü
Mushaftaki sıralamada yirminci, iniş sırasına göre kırk beşinci sûredir. Meryem sûresinden sonra, Vâkıa sûresinden önce Mekke’de inmiştir. 130 ve 131. âyetlerin Medine’de nâzil olduğuna dair bir rivayet de vardır. Hz. Ömer’in İslâmiyet’i kabul edişiyle ilgili meşhur rivayette Hz. Ömer’in, kız kardeşi ve eniştesinin evine baskın yaptığında işittiği ve çok etkilendiği âyetlerin Tâhâ sûresinin âyetleri olduğu ve bu olayın peygamberliğin beşinci yılında cereyan ettiği dikkate alınarak, genellikle Mekke döneminin ortalarına doğru indiği kabul edilir. Kaynaklarda nüzûlü için belirli bir sebepten söz edilmez. Geldiği dönemin şartları ve sûrenin içeriği, Hz. Peygamber’e ve müminlere teselli verip onların moralini yükseltmeyi amaçladığını göstermektedir.
Taha Suresinin Konusu
Sûre, Kurân-ı Kerîm’in indiriliş gâyesini belirterek, Resûlullah’ı tesellî ederek ve her şeyin sahibi olan Allah Teâlâ’yı tanıtarak söze başlar. İçinde alınacak çok mühim dersler ve ibretler olan Hz. Mûsâ’nın kıssasını; hususiyle peygamber olduktan sonra hem Firavun hem de kendi kavmiyle olan mücâdelesini uzun uzadıya beyân eder. Arada kıyâmetin dehşetli sahnelerinden manzaralar arzederek münkirleri bekleyen hazin âkıbet ve korkunç azabı hatırlatır. Sonunda kısaca Âdem-İblîs kıssasına temas ederek, Allah’ı zikretmek, O’nu hiç unutmamak, dünyaya gönül bağlamamak, ibâdetlere, bunlar içinde de özellikle namaza fert, aile ve toplum olarak devam etmek, dinin tebliğinde sabır ve sebat göstermek gibi İslâm’ın cihanşumûl kaidelerini telkinle sözü nihâyete erdirir.
Taha Suresinin Fazileti
Peygamber Efendimiz buyurur:
“Tâhâ ve Yâsîn sûrelerini işiten melekler şöyle derler: «Bunların kendilerine gönderildiği ümmete ne mutlu, bunları taşıyan gönüllere ne mutlu, bunları okuyan dillere ne mutlu!»” (Dârimî, Fezâilü’l-Kur’an 20)
Birçok sûrede olduğu gibi âyetlerinin kısa ve sonlarının secili olması sûrenin okunuşuna apayrı bir mûsiki katmaktadır.
TAHA SURESİ NEDEN İNDİRİLMİŞTİR?
Mekkeli pupterestlerden Ebû Cehl ile Nadr b. Haris, Peygamber (A.S.) Efendimiz’in uzun süre ibâdet ettiğini görünce, ona : «Sen bizim dinimizi terketmekle kendine büyük sıkıntılar veriyorsun» dediler. Bunun üzerine yukarıdaki âyetler indi.
Diğer bir rivayet:
Peygamber (A.S.) Efendimiz namaza durunca, bazan çok uzatır, o kadar ki, ayakları yorulur ve vücudunun ağırlığını sırayla birer bacağına yükleyerek kıraati daha çok uzatmaya çalışırdı. Bunun üzerine yukarıdaki âyetler indi.
İbn Abbas (R.A.) diyor ki :
«Benî Sakîf kabilesinden bir adam Peygamber (A.S.) Efendimize kıyamette dağların durumundan, ne olacağından sordu. Bunun üzerine yukarıdaki âyetler indi.»
Veya Kureyş kabilesinden bazı kimselerin böyle bir sorusu üzerine ilgili âyetler inmiştir.
Tâhâ Suresi’nin Sırları Hakkında Rivayetler
* Her kim bu sureyi 21 kere okursa, bekarsa kısmeti açılır.
* Her kim sözlerinin anlaşılmasını, dili peltekse peltekliğinin gitmesini, göğsünün genişlemesini ve imtihan sırasında başarıluı olmak isterse, Taha Suresinin 25-28. ayetlerini çokça okusun. (ki bu ayetler Musa (a.s.)’în Allah’u Teala’ya (c.c.) yaptığı Duadır.)
* Bir türlü evlenmeye yanaşmayan veya evlenemeyen (kısmeti kapalı) çocuğunun evlenip hayırlı bir yuva kurmasını isteyen anne ve baba, evlenmesini istediği çocuğunun üzerine, *
* Taha suresinin ilk 12 ayetini 21 kere okuyup üflerse, Allah’u Teala’nın izni ile en kısa zamanda evlenip hayırlı bir yuva kurar.
* Siğil, çıban, sedef vb. gibi cilt rahatsızlıklarına karşı Taha suresinin 105-107 ayetleri bir kağıda yazılıp içinde menekşe yağı olan bir kabın içinde bekletir ve o cildin üzerine bu ayetler okunarak sürülürse, Allah’ın izni ile şifa olur.
